Znaczki telegraficzne są znaczki przeznaczone wyłącznie dla przedpłaty telegraficznych opłat. Klient ukończyli formularz telegraficzny przed przekazaniem go z płatnością do urzędnika, który zastosowany stempel telegraficzny i odwołanego to, aby pokazać, że płatność została dokonana.
Zapewne nie wszyscy zbieracze znaczków pocztowych o tematyce malarstwa. Wiedzą, że Amerykanin Samuel Morse (1791-1872), twórca aparatu alfabetu telegraficznego był malarzem. Skonstruował aparat telegraficzny w 1837 roku, a w niespełna czterdzieści lat później w 1876 roku wynaleziono aparat telefoniczny przez amerykańskiego fizyka Aleksandra Bella (1847-1922). Stanowiło to rewolucję w łączności pocztowej. Praktyczne zastosowanie obu tych wynalazków spowodowało z czasem również powstanie znaczków opłaty telegramów i należności telefonicznych.
W ubiegłym wieku wiele państw wydało tego typu znaczki telegraficzne, stanowiące pełnoprawne znaki pocztowe. Stąd też włączanie ich do zbiorów jest w pełni uprawnione i jak najbardziej wskazane. Dziś zainteresowanie tymi znaczkami jest minimalne, swego czasu jednak cieszyły się one wielką popularnością.
Warto tu również nadmienić, że wśród znaczków telegraficznych i telefonicznych wyróżnić można wiele cennych rzadkich egzemplarzy. Znaczki Hiszpanii z 1864 roku lub Bawarii z 1870 roku. Nie wszystkie jednak katalogi zamieszczają dziś powyższe znaczki w swoich rejestrach.
Wśród omawianych znaczków należy wyróżnić dwie podstawowe grupy. Znaczki o charakterze państwowym oraz znaczki prywatnych firm telegraficznych i telefonicznych. Z zasady znaczki prywatne pojawiły się się wcześniej. W Wielkiej Brytanii już w 1854 roku a w Austrii w 1870 roku, ale w wielu krajach spotykamy znaczki tylko o charakterze państwowym np. Indie, Węgry. W niektórych zaś krajach występują tylko znaczki prywatne np. USA lub obie grupy znaczków.
Pierwsze ogólnopaństwowe znaczki telegraficzne pojawiły się w Hiszpanii w 1864 roku. Hiszpania należy zresztą do wyjątków, albowiem jako jedyny kraj na świecie wydawała tego rodzaju znaczki do 1951 roku.
Kolejnymi krajami były między innymi Prusy w 1864 roku, Belgia i Rosja w 1866 roku, Francja i Szwajcaria w 1868 roku, Bawaria w 1870 roku, Rumunia w 1871 roku, Austria, Niemcy i Węgry w 1873 roku, Wirtembergia w 1875 roku, Wielka Brytania w 1876 roku, Holandia w 1877 roku, Luksemburg i Chile w 1883 roku, Indie w 1884 roku i Argentyna w 1887 roku.
Pierwsze zaś znaczki telefoniczne ukazały się we Francji w 1880 roku, w Wielkiej Brytanii w 1884 roku, a w Belgii w 1890 roku. W Stanach Zjednoczonych począwszy od 1871 roku do dnia dzisiejszego znaczki telegraficzne o prywatnym charakterze wydaje firma Western Union.
Większość jednak wyżej wymienionych krajów wycofała tego typu znaczki z obiegu pod koniec XIX wieku.
Tymczasem podobne znaczki zostały wydane w 1966 roku w Polsce. Prawdopodobnie mało kto z filatelistów zwrócił na to uwagę że we wrześniu 1966 roku po raz pierwszy pobierano opłaty radiowe i telewizyjne za pomocą specjalnych znaczków.
Opłata „znaczkowa” została wtedy wprowadzona tytułem próby dla ułatwienia wpłaty abonamentowej. Ułatwienie to polegało na możliwości wpłacania abonamentu za radio i telewizor we wszystkich kioskach „Ruchu”. Wprowadzenie znaczków powiązane zostało jednocześnie z systemem kontroli. Dowody wpłaty kioski odsyłały do urzędów pocztowych. Wydano następujące wartości: 6 złoty – żółty – opłata za zbiorowe odbiorniki. 15 złoty – jasnozielony – opłata za radioodbiornik. 40 złoty – jasnoniebieski – opłata za telewizor. 55 złoty różowy – opłata łączna za radioodbiornik i telewizor. W związku z obniżaniem z dniem 1 stycznia 1971 rok opłaty abonamentowej za telewizor wydane zostały znaczki o nowych nominałach.
Znaczek taki składał się z dwóch części oddzielonych siebie perforacją. Na części prawej znajdował się prócz nadruku wartości również nadruk litery K (kontrola). Lewa strona znaczka naklejana była w specjalnej książeczce i stanowiła dowód wpłaty dla abonenta. Prawa strona przyklejana była do dokumentu, który otrzymywał odpowiedni urząd pocztowy. W kioskach „Ruchu” znaczki kasowane stempelkami kauczukowymi z napisem „Ruch”, Oddział… Punkt Sprzedaży nr…
Powstaje pytaniem, czy „znaczki radiowo-telewizyjne” należy włączać do specjalizowanych zbiorów polskich. Wydaje mi się, że można, ponieważ służyły one do celów Ministerstwa Łączności i za ich pomocą pobierane były opłaty za usługę poczty. Oczywiście nie twierdzę że mam racje. Przeciwnicy mogą dowodzić, iż „znaczek radiowy i telewizyjny” miały charakter pokwitowań i przeznaczone były do wewnętrznego użytku. Nie można ich było nabywać samemu i opłacać należności za abonament. Rozstrzygnięcie „pełnoprawności” tych znaczków w zbiorach pozostawię teoretykom filatelistyki.